کیفیت و نحوه وفات حضرت ام البنین چگونه بود؟
پدر ام البنین ابوالمجْل حزّام بن خالد، از قبیله بنی کلاب[۱] و برخی از علمای معاصر نام مادرش را ثمامه دختر سهیل بن عامر بن مالک ذکر کرده اند.[۲] در مورد تاریخ ولادت حضرت ام البنین(س) اطلاعی در دست نیست و تاریخ نگاران سال ولادت او را ثبت نکرده اند.
حضرت امّ البنین، مادر حضرت ابا الفضل عباس(ع) بود که پس از شهادت حضرت فاطمه(س) به همسری حضرت علی(ع) در آمد.[۳] نامش «فاطمه بنت حزام»، بود.[۴] زنی بود با شرافت، از خانواده ای ریشه دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا نیز بسیار مهربان بود. ثمره ازدواج علی(ع) با او چهار پسر بود، به نام های: عباس، جعفر، عبد اللّه و عثمان،[۵] که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سید الشهدا به شهادت رسیدند.[۶]
امّ البنین، پس از شهادت فرزندانش، همه روزه به بقیع می رفت و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه های بسیار سوزناکی می خواند و مردم مدینه نیز به ندبه و نوحه او گوش فرا می دادند تا جایی که مروان بن حکم – این دشمن اهل بیت- نیز همواره به نوحه خوانی او حاضر شده و می گریست.[۷]
ام البنین در مدینه از دنیا رفت و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. اما از سال و چگونگی وفات ام البنین، در منابع دسته اول روایی و تاریخی چیزی ذکر نشده است. البته برخی متأخران با استناد به منابعی سال وفات وی را روز سیزدهم جمادی الثانی سال ۶۴ هجری قمری نوشته اند،[۸] اما با توجه به این که منابع مورد استناد توسط نویسندگان یکی دو قرن اخیر، در دسترس نبوده و نیز قابلیت چندانی برای استناد تاریخی ندارند از ردّ و یا تأیید آن معذوریم