شرحی مختصر از زندگی پر برکت امام حسن عسکری (ع)

در شرح خصوصیات امام حسن عسگری (ع) گفته شده است که ایشان از سیمایی پر از مهر و عطوفت همراه با حذبه برخوردار بود، بطوریکه دیدار آن حضرت، افراد را تحت تاثیر قرار می داد. در تاریخ از اشخاصی نام برده شده که در ابتدا به دلیل ناآگاهی، از امام دوری می جستند، اما دراثر ملاقات با آن حضرت، متحول شده و در زمره دوستداران واقعی ایشان قرار می گرفتند. دوران امامت امام حسن عسگری (ع) حدود ۶ سال بود که امام بیشتر آن را در تبعید و زندان گذراند. آن حضرت با سه خلیفه عباسی، معتز، مهتدی و معتمد، هم عصر بود.

امام حسن عسگری (ع) در کودکی به اجبار خلفای عباسی به همراه پدرش امام هادی (ع) مدینه را ترک کرد و در شهر سامرا – مرکز حکومت عباسیان در آن زمان – اقامت گزید. در آن دوران که خفقان و استبداد عباسیان بسیار شدید بود، امام حسن عسگری (ع) کمتر امکان می یافت تا جلسات درس و بحث تشکیل دهد و به سختی می توانست مستقیماً با توده های مردم و یا جویندگان دانش و معرفت، ارتباط برقرار کند. از اینرو آن حضرت به روش های گوناگون بویژه از طریق نامه ها و مکاتبات، آموزه ها و مفاهیم جذاب دین را برای مردم تبیین می کرد.

علی بن محمد مالکی، مشهور به “ابن صباغ ” که از دانشمندان بزرگ اسلامی است، درباره امام حسن عسگری (ع) چنین می گوید: “یگانه عصر خویش بود و کسی را یارای برابری با او نبود. او بر مَرکب دانش نشسته و با تدبیر خود، گره ها و مشکلات مردم را یکایک می گشود. همچنین با اندیشه نیرومند خود ، حقایق را آشکار می کرد .”

یکی از مسائل مهم در نظر اهل بیت پیامبر، تبیین جایگاه امامت و بیان اهمیت مسئله رهبری در جامعه اسلامی بود. اهل بیت پیامبر در فرصت های گوناگون، آگاهی های لازم را در زمینه ویژگی های رهبری صالح و امین، به مردم می دادند. آنها این نکته را یادآور می شدند که هرگاه افرادی ناشایست و ستمکار بر مسند حکمرانی مردم قرار گیرند، جامعه آسیب می بیند و راه انحطاط را می پیماید. چنانکه در طول تاریخ رهبرانی را شاهد بوده ایم که جز انحراف ، ستم و تباهی چیزی به ارمغان نیاورده اند. در رابطه با اهمیت و نقش امامت، امام حسن عسگری (ع) در نامه ای به اسماعیل نیشابوری چنین فرمود: “هر کس در جهان، امام و پیشوای خود را نشناسد، حیران و سرگردان می شود.” در فرازی دیگر از این نامه آمده است: “از رحمت خداوند است که اموری بر مومنان واجب شده تا در میدان آزمایش زندگی، پاک از ناپاک شناخته شود و آنچه در دلهای شماست آزموده گردد. با عمل به واجبات دین، به سوی رحمت پروردگار پیشی گیرید تا مقام و منزلت تقوا پیشگان مشخص شود.”

یاری رساندن به مردم، افزون بر اینکه بذر شادی را در دلها می نشاند و گره از گرفتاری های آنها باز می کند، روح صفا و صمیمیت و همدلی را نیز در پیکره جامعه تزریق می کند. از همین رو، امام حسن عسگری (ع) دو خصوصیت تقوا و سود رساندن به مردم را از برترین کمالات انسانی بر می شمرد و می فرماید: “دو خصلت است که بهتر و بالاتر از آنها چیزی نیست. ایمان به خدا / و سود رساندن به برادران.”

فردی به نام محمد بن حسن می گوید: روزی به امام حسن عسگری (ع) نامه ای نوشتم و در آن از فقر و ناداری خویش شکایت کردم. امام در جواب نامه من، مطالبی را بیان فرمود که موجب دلگرمی من شد. آن حضرت در جواب نامه چنین نوشت: “ما پناه کسانی هستیم که به ما پناهنده شوند و نور و روشنایی برای کسانی هستیم که از ما بینش و آگاهی بخواهند. کسی که ما ( اهل بیت پیامبر ) را دوست بدارد، در مراتب عالی بهشت با ما خواهد بود.”

ابوهاشم جعفری می گوید: “تنگدست بودم و می خواستم چند دینار از امام حسن عسگری (ع) طلب کنم. نزد ایشان رفتم، ولی از روی شرم چیزی نگفتم و به خانه بازگشتم. اما امام متوجه مشکلات من شد. ساعتی بعد یکی از فرستادگان آن حضرت، صد دینار از طرف ایشان برایم آورد. به همراه پیغامی که در آن نوشته بود: “اگر حاجتی داشتی، شرم مکن و بیم نداشته باش، طلب کن که آنچه را دوست داری، خواهی یافت.”

امام حسن عسگری (ع) درباره شناخت حقوق برادران دینی و فروتنی در برابر آنان فرمود: “کسی که به حقوق برادران خود آشناتر باشد، برای ادای آن حقوق بیشتر تلاش می کند و منزلتش نزد خدا بالاتر است. هرکه در دنیا برای برادران خود فروتنی کند، در پیشگاه خداوند از صدیقان محسوب می شود.”

از ویژگی های ممتاز زندگانی امام حسن عسگری (ع)، تسلیم نشدن آن حضرت در مقابل ظالمان و خود کامگان / و اراده استوار آن امام در پیمودن راه حقیقت بود. آن حضرت در دوران امامت خود، علاوه بر مسئولیت هدایت مردم، رسالت دیگری نیز برعهده داشت. و آن این بود که جامعه را برای دوران غیبت حضرت مهدی (عج) آماده کند. چرا که حضرت مهدی (عج)، منجی موعود عالم بشریت، فرزند امام حسن عسگری (ع) است و پس از امام حسن عسگری، دوران غیبت آغاز می شد. البته در آن دوران حساس و پر خفقان، جان فرزند امام، از سوی حاکمان ستمکار عباسی در خطر بود. اما با لطف و عنایت خداوند و تدبیر امام حسن عسگری (ع)، حضرت مهدی (عج) از خطرها درامان ماند و پس از رحلت پدرش امام حسن عسگری از انظار غایب شد. هم اکنون قرن ها از دوران غیبت سپری شده است، ولی بطور مسلم روزی امام مهدی (عج) ظهور می کند و بنیان ستم و بی عدالتی را در جهان فرو می ریزد تا عدل و قسط در سراسر عالم ، مستقر شود. آن روز موعود به اذن خداوند فرا خواهد رسید.

بار دیگر سالروز ولادت امام حسن عسگری (ع) را به شما دوستان عزیز و ارجمند تبریک می گوییم و از خداوند می خواهیم ما را از رهروان راه فضیلت و راستی قرار دهد.